«Για όσους ξέχασαν πως το ξεκίνημα έχει γίνει»

    Το να μπορέσουμε να γίνουμε πιο ικανοί στο να δουλεύουμε μαζικά με τη στρατηγική μας, το Πρόγραμμά μας, προϋποθέτει να κατανοούμε ολόπλευρα το αντικειμενικό χαρακτηριστικό της εποχής μας, που είναι η ωρίμανση των υλικών προϋποθέσεων για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση παγκοσμίως, και στη χώρα μας. Αντικειμενικό, γιατί - όπως διδάσκει ο μαρξισμός-λενινισμός - δεν εξαρτάται ούτε από τη συνείδηση των μαζών (αν το κατανοούν δηλαδή ή όχι) ούτε από το συσχετισμό δυνάμεων στο κίνημα. Ετσι κι αλλιώς, η πραγματοποίηση της επαναστατικής ανατροπής της αστικής τάξης από το τιμόνι της εξουσίας έχει και αυτή τους «κανόνες» της, όπως ανέλυσε διεξοδικά ο Λένιν μιλώντας για την επαναστατική κατάσταση και τους όρους εμφάνισής της.

    Τι σχέση μπορεί να έχουν τα παραπάνω με τη σημερινή άγρια πραγματικότητα που βιώνουν η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της παγκόσμια και στη χώρα μας, καθώς και με τη διεξαγωγή του 21ου Συνεδρίου του Κόμματός μας και τις Θέσεις του; Η απάντηση είναι: Αμεση!

Ανοιχτή επιστολή του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ στο «ThePressProject»

Ανοιχτή επιστολή στη Συντακτική Επιτροπή του «ThePressProject» απέστειλε το Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ με αφορμή άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα με τίτλο «Υπενθυμίζοντας στο ΚΚΕ τι υπήρξε το ΚΚΕ».

Παραθέτουμε ολόκληρη την ανοιχτή επιστολή του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ: 

Πρόσφατα, η κυρία Λαμπρινή Θωμά (3/4/2021) δημοσιοποίησε ένα κείμενο στην ιστοσελίδα σας (thepressproject.gr) με τίτλο «Υπενθυμίζοντας στο ΚΚΕ τι υπήρξε το ΚΚΕ».

Το κύριο επιχείρημα του κειμένου δίνεται από το παρακάτω απόσπασμα:

«Η λαϊκή συμμετοχή, το "Εμείς" του Μακρυγιάννη, απουσιάζει πλήρως από τη σημερινή ανάλυση του ΚΚΕ. Ο λαός έρχεται δεύτερος, ή απουσιάζει τελείως. Οι αγροτικοί πληθυσμοί, οι ναύτες (οι πρόγονοι της εποποιίας της ΟΕΝΟ), της γης οι κολασμένοι, που έχυσαν αίμα, που οι χήρες τους περίμεναν τον Καποδίστρια για να του δώσουν τα παιδιά τους, τα νήπια χωρίς πατέρα, υποδεχόμενές τον ως πατέρα του γένους, οι ήρωές μας, από το Νικηταρά ως τον Καραϊσκάκη, όλοι αυτοί που μόνο αστική τάξη δεν τους λες…».

Πρόκειται για τοποθέτηση που παραποιεί εμφανώς τις θέσεις του Κόμματός μας. Για να το καταλάβει κανείς αρκεί να ανατρέξει στον πρόσφατο συλλογικό τόμο «1821. Η Επανάσταση και οι απαρχές του ελληνικού αστικού κράτους», που εκδόθηκε με επιμέλεια του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ. Εκεί σημειώνεται ότι σε αντίθεση με ορισμένες αστικές μερίδες που ταλαντεύονταν απέναντι στην Επανάσταση:

Τα διδάγματα της Κομμούνας

Ύστερα από το πραξικόπημα, που έβαλε τέρμα στην Επανάσταση του 1848, η Γαλλία έπεσε 18 χρόνια κάτω από το ζυγό του καθεστώτος του Ναπολέοντα. Το καθεστώς αυτό οδήγησε τη χώρα όχι μόνο στην οικονομική καταστροφή, αλλά και στην εθνική ταπείνωση. Το προλεταριάτο, που εξεγέρθηκε ενάντια στο παλιό καθεστώς, επωμίστηκε δύο καθήκοντα, ένα πανεθνικό και ένα ταξικό: Την απελευθέρωση της Γαλλίας από τους Γερμανούς εισβολείς και τη σοσιαλιστική απελευθέρωση των εργατών από τον καπιταλισμό. Το πιο πρωτότυπο χαρακτηριστικό γνώρισμα της Κομμούνας βρίσκεται σ' αυτήν ακριβώς τη συνένωση των δύο καθηκόντων.

Η πολιτική ενσωμάτωσης με τον μανδύα της «επαναστατικής τακτικής»

 Στο φύλλο του προηγούμενου Σαββατοκύριακου η εφημερίδα του ΝΑΡ, «Πριν», δημοσίευσε άρθρο που ασκούσε κριτική στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 21ο Συνέδριο. Πρόθεσή μας στο παρόν άρθρο δεν είναι να ασχοληθούμε με τις διάφορες λαθροχειρίες που επιχειρούνται στο συγκεκριμένο κείμενο του «Πριν», ούτε με τα παρόμοια ευφυολογήματα που δημοσίευσαν στελέχη του ΝΑΡ την προηγούμενη περίοδο.

Αυτό που αποκαλύπτει η προσφυγή στη γνωστή μέθοδο των διαστρεβλώσεων είναι η αγωνία τους να συγκρατήσουν με κάθε τρόπο δυνάμεις που απογοητεύονται από τη στάση τους, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια.

Αξίζει όμως να ασχοληθούμε με το βασικό πολιτικό περιεχόμενο της κριτικής του ΝΑΡ, γιατί αποκαλύπτει την εμμονή του σε μια χρεοκοπημένη πολιτική γραμμή που οδήγησε το κίνημα - όπου και όποτε επικράτησε, έστω περιορισμένα - στην ήττα, στην ενσωμάτωση στο σύστημα, στον ρόλο του υπηρέτη της κυβερνητικής εναλλαγής στο πλαίσιο της δικτατορίας του κεφαλαίου.

«Μια στο καρφί και μια στο πέταλο»

Σύμφωνα με τη θεώρηση του ΝΑΡ, οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 21ο Συνέδριο διαπνέονται από μια «οικονομίστικη και ρεφορμιστική» ανάλυση, που ντύνεται με «γενικόλογες αναφορές» στη στρατηγική. Λείπει, όπως λένε, μια «επαναστατική τακτική» που να συνδέει την πάλη για τα άμεσα προβλήματα με τη στρατηγική. Κατηγορούν δηλαδή το ΚΚΕ από τη μια για οικονομισμό, δηλαδή για υποτίμηση της πολιτικής πάλης για τη στρατηγική διέξοδο, και από την άλλη ότι την ίδια στιγμή «τα παραπέμπουμε όλα στον σοσιαλισμό». «Μια στο καρφί και μια στο πέταλο» η κριτική του ΝΑΡ, πολύ βολική για τις συνήθεις οπορτουνιστικές κυβιστήσεις.

30 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 13ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ

 5ο) Τα κρίσιμα γεγονότα από το 13ο Συνέδριο μέχρι τον Ιούλη του 1991

Οι μήνες που ακολούθησαν από το 13ο Συνέδριο το Φλεβάρη μέχρι τη διάσπαση τον Ιούνη είναι μια περίοδος όξυνσης της εσωκομματικής διαπάλης.

Η φραξιονιστική δράση της οπορτουνιστικής ομάδας κορυφώνεται. Ο αστικός Τύπος βομβαρδίζει καθημερινά στηρίζοντας τους «ανανεωτικούς» και ανοιχτά στο πλευρό τους στέκονται τα στελέχη της ΕΑΡ και άλλων δυνάμεων που συμμετείχαν στον «Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου». Η πίεση που ασκείται είναι προς μία κατεύθυνση, τη διάλυση του ΚΚΕ μέσα στον Συνασπισμό.

Ο «Ριζοσπάστης» και ο «902» αξιοποιούνται από την αντικομματική ομάδα για την προβολή των θέσεών της. Με μια ματιά στα φύλλα της εποχής μπορεί κανείς να συνειδητοποιήσει ότι είναι χαρακτηριστικά δυσανάλογη η προβολή των θέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ και της ΓΓ της ΚΕ Αλ. Παπαρήγα σε σχέση με την προβολή των ατομικών απόψεων στελεχών της που ανήκαν στη φραξιονιστική ομάδα, ή με την προβολή της δραστηριότητας του Συνασπισμού και της Μ. Δαμανάκη ως προέδρου του. Η Απόφαση της ΚΕ για αλλαγή του διευθυντή της εφημερίδας τον Μάρτη του 1991 (μέχρι τότε ήταν ο Θ. Καρτερός) συναντά την αντίδραση μερίδας των κομματικών μελών και των εργαζομένων στον «Ριζοσπάστη», οι οποίοι με ανακοινώσεις και δηλώσεις που δημοσιεύονται στην εφημερίδα επιτίθενται στην ΚΕ και στο ΠΓ, έχοντας βέβαια τη στήριξη των αντίστοιχων στελεχών.

Οπως και να 'χει, από την επόμενη μέρα του Συνεδρίου στην πραγματικότητα ο «Ριζοσπάστης» λειτουργούσε ως βήμα αντιπαράθεσης, με άρθρα και συνεντεύξεις που εξέφραζαν αντικρουόμενες απόψεις μέσα στην ΚΕ.

Ο Συνασπισμός ενάντια στο ΚΚΕ

30 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 13ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ

4ο) Το 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ κρίσιμος σταθμός της εσωκομματικής διαπάλης

Μετά την Ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ τον Ιούνη του 1990 και με δεδομένη την απόρριψη του Προσχεδίου των Θέσεων από την πλειοψηφία της ΚΕ, στις 2 Ιούλη συνέρχεται εκ νέου η ΚΕ και αναθέτει στο ΠΓ να διαμορφώσει το τελικό σχέδιο θέσεων. Το Κόμμα όμως ήδη έχει μπει σε περίοδο σκληρής εσωκομματικής διαπάλης που διαρκεί περίπου ένα χρόνο μέχρι τον Ιούλη του 1991, οπότε και η κρίση κορυφώθηκε και πήρε χαρακτήρα ανοιχτής ρήξης. Τους μήνες που ακολούθησαν ξετυλίχθηκε μια συστηματική προσπάθεια των στελεχών της οπορτουνιστικής ομάδας με ανοιχτές παραβιάσεις των αρχών λειτουργίας του Κόμματος και φραξιονισμό, με στόχο να επιβάλουν τις θέσεις τους στο Κόμμα. Στην όλη προσπάθεια στρατεύτηκαν και άλλες οπορτουνιστικές και σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις που δρούσαν ως σύμμαχοι μέσα στον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου, αποδεικνύοντας πως οι δυνάμεις αυτές δεν έχασαν ποτέ τον αντι-ΚΚΕ χαρακτήρα τους.

Σε αυτή τους την προσπάθεια αξιοποίησαν και τον «Ριζοσπάστη». Με απόφαση της Διεύθυνσης της εφημερίδας ανοίγουν στήλες «διαλόγου» και «γνώμης», στις οποίες καταγράφονται ατομικές απόψεις των μελών του Κόμματος επί παντός του επιστητού. Σκοπός αυτής της διαδικασίας ήταν η ζύμωση των θέσεων της ομάδας σε όλο το Κόμμα, ενώ ταυτόχρονα εξέφραζε και την αντίληψη ότι ο «Ριζοσπάστης» δεν πρέπει να είναι Οργανο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, δηλαδή καθημερινός οργανωτής και προπαγανδιστής υπό την καθοδήγηση της ΚΕ, εκφράζοντας τις συλλογικά επεξεργασμένες θέσεις του Κόμματος, αλλά ένα «βήμα διαλόγου», ανταλλαγής απόψεων των μελών και στελεχών του. Αυτήν την άποψη την εξέφρασε, άλλωστε, ανοιχτά ο Θ. Καρτερός, διευθυντής του «Ριζοσπάστη», πρόταση που βεβαίως απορρίφθηκε από το Συνέδριο.

Στα στελέχη της αντικομματικής ομάδας «δόθηκε βήμα» και στήριξη από τον αστικό Τύπο, για να διατυπώνουν τη γνώμη τους, να προωθούν τις απόψεις τους.

30 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 13ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ

 3ο) Στην πορεία προς το 13ο Συνέδριο. Η Ευρεία Ολομέλεια του Ιούνη 1990

Στις 11 Ιούλη του 1989, η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ κάνει δεκτό το αίτημα του Χ. Φλωράκη να αντικατασταθεί στη θέση του Γενικού Γραμματέα. Η ΚΕ αποφασίζει την αντικατάστασή του από τον Γρ. Φαράκο στη θέση του Γ. Γραμματέα και ταυτόχρονα την ανάδειξη του Χ. Φλωράκη στη θέση του Προέδρου του Κόμματος. Τον Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου, σε Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής εκλέγονται αναπληρωματικά μέλη του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ οι Π. Λαφαζάνης, Γ. Δραγασάκης, Θ. Καρτερός. Στο 5ο Συνέδριο της ΚΝΕ, που πραγματοποιήθηκε τον Γενάρη του 1990, Γραμματέας του ΚΣ αναδείχτηκε ο Τ. Θεοδωρικάκος. Σημειώνεται μια ενίσχυση στα καθοδηγητικά όργανα του Κόμματος αυτών των προσώπων που υπήρξαν φορείς των σοσιαλδημοκρατικών απόψεων μέσα στο Κόμμα.

Τοποθετήσεις του ΚΚΕ για τις αντεπαναστατικές εξελίξεις στις χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης

Την περίοδο του φθινοπώρου έως τον Δεκέμβρη του 1989 εξελίσσονται μια σειρά από αντεπαναστατικά γεγονότα στις χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης με κορυφαία τα γεγονότα στη Γερμανία και την «πτώση του τείχους του Βερολίνου» τον Νοέμβρη. Σε όλα τα κράτη η αντεπαναστατική διαδικασία γίνεται ουσιαστικά από τα πάνω με τα ίδια τα Κομμουνιστικά Κόμματα εξουσίας να παραδίδουν την εξουσία, να μετονομάζονται και να απεμπολούν κάθε στοιχείο κομμουνιστικής αναφοράς και ταυτότητας.

30 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 13ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ

 2ο) Για τα δύο «αλληλοτροφοδοτούμενα οπορτουνιστικά κέντρα»

Ηεπιλογή της συμμετοχής στην κυβέρνηση Τζαννετάκη όξυνε την κρίση που υπέβοσκε στο Κόμμα και η οποία, με ευθύνη δεξιών και «αριστερών» οπορτουνιστικών ομάδων που δρούσαν μέσα του, μεταφέρθηκε μελετημένα και μέσα στην ΚΝΕ με αποτέλεσμα τη διάσπαση της Οργάνωσης το φθινόπωρο του 1989.

Οι αιτίες συγκρότησης των δύο οπορτουνιστικών κέντρων που δρούσαν μέσα στο ΚΚΕ τη δεκαετία του 1980 είναι αντικείμενο βαθύτερης συλλογικής ιστορικής μελέτης που είναι σε διαδικασία εξέλιξης για το Κόμμα μας. Σίγουρα όμως δεν μπορεί να αποσπαστεί από τα προβλήματα στρατηγικής του ΚΚΕ, τις αντιφάσεις σε πολιτικές θέσεις και αποφάσεις, την επίδραση των εξελίξεων στην ΕΣΣΔ και το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, ζητήματα που επίσης σχετίζονται με τη λειτουργία του Κόμματος, των Οργάνων του, ζητήματα κοινωνικής σύνθεσης του Κόμματος και της ΚΝΕ κ.λπ.

30 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 13ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ

 1ο) Οι κυβερνήσεις Τζαννετάκη και Ζολώτα

Στις βουλευτικές εκλογές και τις ευρωεκλογές της 18ης Ιούνη του 1989 κυριάρχησε το ζήτημα των σκανδάλων. Τα κόμματα που μπήκαν στη Βουλή έλαβαν: Η Νέα Δημοκρατία 44,25% και 145 έδρες, το ΠΑΣΟΚ 39,15% και 125 έδρες, ο Συνασπισμός 13,12% και 28 έδρες, η ΔΗΑΝΑ 1,01% και 1 έδρα και το κόμμα «Εμπιστοσύνη - Πεπρωμένο» (Μουσουλμάνοι της Δ. Θράκης) 0,39% και 1 έδρα.

Λόγω της αυξημένης αναλογικότητας που είχε ο εκλογικός νόμος που ψήφισε το ΠΑΣΟΚ, για να αποτρέψει την αυτοδυναμία της ΝΔ, δεν έγινε δυνατό να σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση. Το ζήτημα που έμπαινε ήταν ότι χωρίς σχηματισμό κυβέρνησης και με τη διάλυση της Βουλής υπήρχε ο κίνδυνος παραγραφής των σκανδάλων. Ξεκίνησαν διαβουλεύσεις ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα, με στόχο το σχηματισμό κυβέρνησης, ώστε να αντιμετωπιστεί αυτό το ζήτημα. Τελικά συγκροτήθηκε η κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Τζαννή Τζαννετάκη, στέλεχος της ΝΔ που ορκίστηκε στις 2 Ιούλη του 1989, η οποία κυβέρνησε για ένα τρίμηνο. Την κυβέρνηση στήριξε η ΝΔ και ο Συνασπισμός. Εκ μέρους του Συνασπισμού υπουργικές θέσεις πήραν οι Ν. Κωνσταντόπουλος, Φ. Κουβέλης, Θ. Παπαμάργαρης και Γ. Μυλωνάς.

21ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΚΕ

    Διαβάστε ότι αφορά το συνέδριο του ΚΚΕ εδώ