Γράφει ο Ελισαίος Βαγενάς
Σεπτέμβριος 2014
Μέσα στη «δίνη» του πολέμου που εκτυλίσσεται στην Ανατολική Ουκρανία, οι «αρχές» της χώρας αποφάσισαν να γιορτάσουν στο Κίεβο την «ανεξαρτησία» της Ουκρανίας, δηλαδή τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης.
Τότε υποσχέθηκαν στο λαό ευημερία. Σήμερα αυτός βιώνει τις τραγικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης, των κοινωνικών αδιεξόδων του καπιταλισμού.
Τότε του υποσχέθηκαν πως θα ζήσει ειρηνικά, θα μεγαλουργήσει, κάνοντας «θεό» του το καπιταλιστικό κέρδος και την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Σήμερα, αυτός ο «θεός» έχει οδηγήσει τον ουκρανικό λαό στην εξαθλίωση και τον πόλεμο.
Τότε του υποσχέθηκαν μια ισχυρή χώρα. Σήμερα, η χώρα του συρρικνώνεται, «φυλλορροεί»: Η Κριμαία ήδη ενσωματώθηκε στη Ρωσία και δύο από τις ανατολικές περιοχές (Λουγκάνσκ και Ντονιέτσκ) έχουν επίσης δηλώσει την απόσχισή τους.
Τότε του υποσχέθηκαν μια χώρα «ανεξάρτητη». Σήμερα διαγκωνίζονται να τη βάλουν σε κάποια από τις διακρατικές καπιταλιστικές ενώσεις, με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να 'χουν το «προβάδισμα» σ' αυτό το εγχείρημα.
Πώς έγινε, όμως, και η Ουκρανία, μια χώρα, που στη σύνθεση της Σοβιετικής Ενωσης, στα χρόνια του σοσιαλισμού, είχε σημειώσει μια αξιόλογη οικονομικο - κοινωνική ανάπτυξη, να έχει οδηγηθεί σήμερα στο «χείλος του γκρεμού»;
Αδιάψευστες αλήθειες
Τι προκάλεσε τη σύγκρουση και τι δυνάμεις συγκρούονται; Πρόκειται για θεμελιακά ερωτήματα, για τα οποία καλλιεργούνται συγχύσεις, εστιάζοντας σε επιμέρους πλευρές, που παρουσιάζονται ως κύριες. Ας δούμε, όμως, ορισμένες αλήθειες, που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν:
.jpg)
Η ουκρανική σύγκρουση διεξάγεται πάνω στο έδαφος του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, όπου τα μέσα παραγωγής (εργοστάσια, γη, ορυκτός πλούτος, δίκτυα αγωγών κ.ά.) είναι πλέον στα χέρια των καπιταλιστών, είναι ατομική και όχι κοινωνική ιδιοκτησία. Αυτοί που έχουν τα μέσα παραγωγής έχουν και την εξουσία στα χέρια τους και κοιτάνε, από τη μια, να διαιωνίσουν τη θέση τους, και, από την άλλη, να διαμορφώσουν το έδαφος ώστε να κερδίζουν περισσότερα.
Αυτό τους οδηγεί σε συνεχείς συγκρούσεις ή και συμφωνίες, για το πώς θα εκμεταλλευτούν την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, καθώς και για το πώς θα επικρατήσουν στον ανταγωνισμό με άλλους καπιταλιστές, για να μπορούν να πουλήσουν ακριβότερα και να αγοράσουν φθηνότερα, δηλαδή για να αυγατίσουν τα κέρδη τους.
Αυτά είναι «αλφαβήτα», για να καταλάβουμε τις αιτίες της σύγκρουσης στην Ουκρανία, όπου η αστική τάξη, στην προσπάθειά της, να διαμορφώσει τις κατάλληλες διεθνείς συμμαχίες, για να διασφαλίσει τη θέση της στη χώρα και διεθνώς, βρέθηκε βαθιά διχασμένη. Ενα τμήμα της, που τελικά επικράτησε, επεδίωξε την ένταξη της χώρας σε ΕΕ - ΝΑΤΟ κι ένα άλλο στην Τελωνειακή Ενωση Ρωσίας, Λευκορωσίας, Καζαχστάν. Δεν είναι «ουκρανική αποκλειστικότητα» η αστική τάξη να διχάζεται, σ' ό,τι αφορά το τι είδους διεθνείς συμμαχίες διαμορφώνει. Αυτή η διαδικασία εκδηλώνεται σε διεθνή κλίμακα.
Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά από νέες καπιταλιστικές δυνάμεις, μεταξύ αυτών και η Ρωσία, ισχυροποιούνται, ενώ άλλες υποχωρούν. Ετσι π.χ. οι ΗΠΑ, διατηρώντας την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία, έχουν χάσει έδαφος τα τελευταία χρόνια. Οχι τυχαία, λοιπόν, ΗΠΑ και ΕΕ επενέβησαν με απροκάλυπτο τρόπο στις εσωτερικές υποθέσεις της Ουκρανίας, στηρίζοντας τη μερίδα του κεφαλαίου που είχε επιλέξει τη στρατηγική συμμαχία μαζί τους, ανατρέποντας την κεντροαριστερή κυβέρνηση του Β. Γιανουκόβιτς, που είχε τη στήριξη του «Κόμματος των περιοχών» και του ΚΚ Ουκρανίας και προσανατολισμό τη στρατηγική συμμαχία της Ουκρανίας με τη Ρωσία, κάτι που ενδιέφερε το άλλο τμήμα της ουκρανικής αστικής τάξης.
Πίσω από τη σύγκρουση στην Ουκρανία βρίσκονται «ισχυροί παίκτες», με μεγάλες γεωπολιτικές αξιώσεις. Δυνάμεις που δε θα υποχωρήσουν εύκολα, μιας και η Ουκρανία, μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, αποτελεί σημαντικό «κρίκο» στα σχέδιά τους. Ενας «κρίκος» που είτε θα κερδηθεί από τη μια από τις δύο πλευρές, είτε θα σμπαραλιάσει, είτε ακόμη θα «ανοίξει» έτσι και σε τέτοιο βαθμό, που θα επιτρέψει έναν προσωρινό συμβιβασμό τους.
Η πολιτική κατάσταση στην Ουκρανία
Η επέμβαση ΗΠΑ - ΕΕ στη χώρα οδήγησε στην κυβέρνηση αστικές πολιτικές, δεξιές και κεντροδεξιές δυνάμεις, που έχουν τη στήριξη μιας ευρύτερης «γκάμας» πολιτικών δυνάμεων, από το φασιστικό «Δεξιό Τομέα», έως το κόμμα του λεγόμενου «δημοκρατικού σοσιαλισμού», το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ουκρανίας.
Το πρώην κυβερνητικό «Κόμμα των περιοχών» σχεδόν εξαφανίστηκε. Στη θέση του, εμφανίστηκε η κοινοβουλευτική ομάδα «Για την ειρήνη και τη σταθερότητα».
Οι κυβερνητικές δυνάμεις καλλιέργησαν συνολικότερο κλίμα αντικομμουνισμού (κατάθεση σχετικών νομοσχεδίων, κάψιμο γραφείων του ΚΚ Ουκρανίας, δίωξη στελεχών του). Από το ΚΚΟυ υπήρξαν αποχωρήσεις βουλευτών, κάτι που αξιοποίησε η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, για να διαλύσει την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΟυ. Επιπλέον, ξεκίνησε δίκη σε βάρος του ΚΚΟυ. Η κατηγορία που αντιμετωπίζει είναι πως με τις τοποθετήσεις του (ομοσπονδιοποίηση της χώρας) ενισχύει τους αποσχιστές, τάσσεται ενάντια στην εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της χώρας και στηρίζει τη «διάλυση της χώρας».
Η δίωξη του ΚΚΟυ, εκτός από την αντικομμουνιστική εκστρατεία της κυβέρνησης του Κιέβου, συνδέεται και με τη θέση που αυτό πήρε στην ενδοαστική αντιπαράθεση ως κόμμα που στήριζε την προηγούμενη «φιλορωσική» κυβέρνηση. Η φιλο-ΗΠΑ-ΕΕ μερίδα της αστικής τάξης της Ουκρανίας, πέρα από τον αντικομμουνισμό της, επιδιώκει την περιθωριοποίηση του ΚΚΟυ, με στόχο την αποδυνάμωση του «φιλορωσικού μπλοκ». Η απαγόρευση του ΚΚΟυ, γενικότερα η περιθωριοποίησή του, είναι κι ένα «μήνυμα» στις άλλες «φιλορωσικές» πολιτικές δυνάμεις.
Ο Πρόεδρος και η κυβέρνηση της Ουκρανίας έχουν ήδη προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές για τις 26 Οκτώβρη, υπολογίζοντας πως θα έχουν «καθαρίσει το τοπίο» από τις ανεπιθύμητες σ' αυτούς πολιτικές δυνάμεις.
To KKE, παρά τις διαφορετικές εκτιμήσεις που έχει σε αρκετά ζητήματα με το ΚΚΟυ, από την πρώτη στιγμή εξέφρασε την αλληλεγγύη του στους κομμουνιστές της Ουκρανίας και με παρεμβάσεις του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καυτηρίασε τα σχέδια απαγόρευσής του. Οι πρωτοβουλίες και εκδηλώσεις αλληλεγγύης που οργάνωσε το Κόμμα μας για το ζήτημα ήταν οι ισχυρότερες που διοργανώθηκαν σε διεθνές επίπεδο.
Πολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Ουκρανία
Στην Ανατολική Ουκρανία, οι κινητοποιήσεις των δυνάμεων που τάσσονταν ενάντια στην κυβέρνηση του Κιέβου και ζητούσαν τη σύνδεση της χώρας με τη Ρωσία, ως απάντηση στην επιθετικότητα του Κιέβου, οδήγησαν σταδιακά στην ένοπλη σύγκρουση. Δημιουργήθηκαν οι λεγόμενες «Λαϊκές Δημοκρατίες», που ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους για ενοποίηση με τον τίτλο «Νέα Ρωσία» και ένταξη στη σύνθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Τα «κλασικά» πολιτικά κόμματα εξαφανίστηκαν, μέσα σε συνθήκες όπου η πολιτική ζωή έδωσε τη θέση της στη στρατιωτική αντιπαράθεση.
Ωστόσο, οι «Λαϊκές Δημοκρατίες», παρά την ονομασία, δεν έχουν καμία σχέση με τη σοσιαλιστική εξουσία. Το σχέδιο Συντάγματος παρουσιάζει ένα αστικό καθεστώς, με ξεχωριστό ρόλο στην εκκλησία, ενώ στα σύμβολα προβάλλεται ο τσαρικός δικέφαλος αετός.
Διάφορες πηγές αναδεικνύουν την εμπλοκή επιχειρηματικών παραγόντων στη δημιουργία αυτών των «Λαϊκών Δημοκρατιών», με απώτερο στόχο την ομοσπονδιοποίηση της χώρας. Μεταξύ άλλων, φημολογείται πως ο πάμπλουτος επιχειρηματίας Ρ. Αχμέτοφ ήταν αυτός που συνέλαβε την ιδέα και άρχισε την εφαρμογή της, ωστόσο στην πορεία αυτός έχασε τον έλεγχο από άλλους λιγότερο ισχυρούς επιχειρηματίες, που ενδιαφέρονταν περισσότερο για την ανεξαρτητοποίηση αυτών των περιοχών και όχι τη διατήρησή τους στο πλαίσιο μιας ομοσπονδίας. Εξέλιξη που δε συμβάδιζε με τα σχέδια της Ρωσίας, που θέτει τη θέση να διατηρηθεί ενιαία η χώρα, αλλά με εξασφάλιση μιας διευρυμένης αυτονομίας των περιοχών αυτών.
Στα μέσα του καλοκαιριού, έγινε μια ανεξήγητη για πολλούς αλλαγή στην ηγεσία των «Λαϊκών Δημοκρατιών». Η εκτίμηση που κάνουν πολλά ΜΜΕ είναι πως η «αλλαγή φρουράς» οφείλεται στην ανάδειξη εκείνων που μπορούσαν να έχουν καλύτερη «επαφή» με το Κρεμλίνο ή αλλιώς να «ελέγχονται» περισσότερο απ' αυτό.
Η στρατιωτική σύγκρουση
Ο ουκρανικός στρατός που μάχεται αριθμεί πάνω από 50 χιλιάδες άντρες. Κύριος όγκος είναι οι τακτικές δυνάμεις, οι δυνάμεις «ασφάλειας», ωστόσο ιδιαίτερο ρόλο έχουν και οι μονάδες «εθελοντών», που στρατολογήθηκαν από το φασιστικό «Δεξιό Τομέα», και από συλλόγους οργανωμένων φιλάθλων, και αφού πέρασαν ένα 50ωρο πρόγραμμα εκπαίδευσης βρέθηκαν να πολεμούν στο μέτωπο. Μαζί τους πολεμούν, σύμφωνα με πληροφορίες, σύμβουλοι χωρών του ΝΑΤΟ και φασιστικά στοιχεία από διάφορες χώρες της Ευρώπης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι δυνάμεις που είχε συγκεντρώσει το υπουργείο Αμυνας της Ουκρανίας έχουν τον τελευταίο μήνα σημειώσει σοβαρές απώλειες που μπορεί να ανέρχονται και σε 15 χιλιάδες άντρες (νεκροί, τραυματίες, ενώ το μεγαλύτερο μέρος τους είναι λιποτάκτες).
Από την άλλη μεριά, οι δυνάμεις των πολιτοφυλάκων αρχικά - μέχρι τα μέσα καλοκαιριού - αριθμούσαν περίπου 5 χιλιάδες. Κι αυτό όταν στην περιοχή ζούσαν πριν τον πόλεμο 6,5 εκατομμύρια άνθρωποι. Σε συνθήκες πολεμικών συγκρούσεων 1 εκατομμύριο απ' αυτούς μετακινήθηκε μέσα στη χώρα ή προς τη Ρωσία, αλλά μόνον ένα πολύ μικρό κομμάτι επέλεξε να πάρει τα όπλα.
Τους τελευταίους δύο μήνες, ιδιαίτερα μετά τη λήψη των μέτρων των ΗΠΑ - ΕΕ κατά της Ρωσίας, την αδιαλλαξία και την επιθετικότητα της κυβέρνησης του Κιέβου, που προχώρησε σε βομβαρδισμούς κατοικημένων περιοχών, υπάρχουν αλλαγές. Μέσα σε 2 μήνες υπολογίζεται πως ο αριθμός των ενόπλων έφτασε τις 15 - 20 χιλιάδες άντρες, που έδειξαν στα πεδία της μάχης στρατιωτικές αρετές, συντρίβοντας την επίθεση των ουκρανικών δυνάμεων. Οι επικεφαλής των «Λαϊκών Δημοκρατιών» παραδέχονται πως στις γραμμές τους υπάρχουν 4 - 5 χιλιάδες «εθελοντές» από τη Ρωσία. Ενας απ' αυτούς δικαιολόγησε ως εξής το γεγονός: «Αρκετοί Ρώσοι στρατιωτικοί πήραν την καλοκαιρινή τους άδεια και αντί να πάνε σε κάποια παραλία, έκριναν σκόπιμο να έρθουν να στηρίξουν τα αδέλφια τους». Η εξέλιξη κάνει την ουκρανική κυβέρνηση και τις ΗΠΑ να ισχυρίζονται πως έχουμε «ρωσική εισβολή». Στην πραγματικότητα, βέβαια, αν και η ρωσική παρέμβαση στις εξελίξεις είναι εμφανής, δεν έχουμε να κάνουμε με κάτι τέτοιο.
Στις γραμμές των πολιτοφυλάκων πολεμά κόσμος διαφορετικός. Αλλοι πολεμούν γιατί έχουν πειστεί πως μόνο με την ένωση με τη Ρωσία μπορεί να αναπτυχθεί η χώρα τους, άλλοι γιατί θεωρούν ότι μάχονται τις «φασιστικές αρχές» του Κιέβου, άλλοι γιατί θεωρούν πως οι Ρώσοι της Ουκρανίας καταπιέζονται. Μεταξύ αυτών που πολεμούν εκεί βρίσκονται κομμουνιστές, αλλά και εθνικιστικές, φασιστικές δυνάμεις από τη Ρωσία και άλλες χώρες. Π.χ. Η ναζιστική οργάνωση «Ρωσική εθνική ενότητα» υποστηρίζει πως έχει εκεί ένα σώμα 200 ενόπλων, ενώ ενόπλους έχουν στείλει και η «Μαύρη εκατονταρχία», ο «Ρωσικός ορθόδοξος στρατός» κ.ά.
Συνδυασμός οικονομικών - στρατιωτικών μέσων πίεσης και η προοπτική
ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ΕΕ έχουν επιλέξει σειρά μέτρων σε βάρος της Ρωσίας, τα οποία έχουμε παρουσιάσει σε άλλα άρθρα. Εννοείται πως τα μέτρα αυτά δε στοχεύουν απλώς τη Ρωσία, αλλά τις «συμμαχίες» της στην Ευρώπη, π.χ. με τη Γερμανία.
Με τις αποφάσεις του το ΝΑΤΟ στην Ουαλία επιδιώκει να αποκτήσει προβάδισμα έναντι της Ρωσίας.
Αν και είναι φανερό πως μέσα στην ΕΕ υπάρχουν δυνάμεις που δεν ενδιαφέρονται για την παραπέρα χειροτέρευση των σχέσεων με τη Ρωσία, αφού έχουν τεράστια συμφέροντα από τη συνεργασία με τη Ρωσία και δεν επιθυμούν την παραπέρα κλιμάκωση και γενίκευση της αντιπαράθεσης, την ίδια ώρα μπορεί και να μη συμβεί αυτό το «προφανές», δηλαδή η αποκλιμάκωση. Και αυτό γιατί το «τίμημα» είναι πολύ μεγάλο και για τις δύο πλευρές, που εμποδίζει την εύρεση συμβιβασμού.
Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο σε συνθήκες χειμώνα να υπάρξει εμπλοκή με το ρωσικό αέριο, συνολικά για την ΕΕ ή για μέρος της (κυρίως Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία).
Οπως, επίσης, όσο κι αν φαίνεται ανεπιθύμητο, από δυνάμεις, όπως η Γερμανία, δεν μπορεί να αποκλειστεί η ανοιχτή εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, κάτι που θα οδηγήσει στην κλιμάκωση και της παρέμβασης της Ρωσίας στη σύγκρουση, με την αναγνώριση των λεγόμενων «Λαϊκών Δημοκρατιών» της Ανατολικής Ουκρανίας και στην προσπάθεια επανάληψης του σεναρίου που ήδη έχουμε δει σε Νότια Οσετία και Αμπχαζία, δηλαδή στην πρόσδεση αυτών των περιοχών στη ρωσικό «άρμα», με ένα είδος άτυπης ενσωμάτωσης, και πιθανής επιδίωξης εδαφικής σύνδεσης αυτών των περιοχών με την Κριμαία.
Αυτό δε θα γίνει χωρίς νέες αιματοχυσίες, χωρίς μεγαλύτερες μετακινήσεις πληθυσμών, χωρίς την εκτίναξη του εθνικισμού στην περιοχή, ακόμη και σε τελική φάση με ανταλλαγή πληθυσμών, εάν βέβαια τα πράγματα ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, κι όχι εκείνον ενός συμβιβασμού και διατήρησης με κάποιο τρόπο της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Ακόμη, όμως, και στην περίπτωση του συμβιβασμού αυτός θα είναι προσωρινός.
Η κατεύθυνση της πάλης
Σε αυτές τις συνθήκες, υπαρκτού κινδύνου γενίκευσης του ιμπεριαλιστικού πολέμου, έχει μεγάλη σημασία ο προσανατολισμός της εργατικής - λαϊκής πάλης στη χώρα μας. Να εμποδίσει την αστική τάξη να σπρώξει τους εργαζόμενους στην παγίδα της στήριξης της συμμετοχής της Ελλάδας στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, στο όνομα των «συμμαχικών υποχρεώσεων» στο πλαίσιο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Πλαίσιο, που, όπως είναι γνωστό, δεν αμφισβητεί ούτε η αξιωματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με τη χαρακτηριστική τοποθέτηση του προέδρου του.
Επιπλέον, το εργατικό - λαϊκό κίνημα πρέπει να απορρίψει το δίλημμα να επιλέξει κάποια από τις δύο μεριές της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης. Ακόμη κι αν αυτή καμουφλάρεται πότε με την «ορθοδοξία», ή με τον «αντιφασισμό», ο οποίος δεν είναι ειλικρινής, κρίνοντας από πολλά στοιχεία, μεταξύ άλλων κι από τις σχέσεις που αναπτύσσει αυτή η πλευρά με εθνικιστικές, ακόμη και φασιστικές δυνάμεις στη χώρα μας και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ούτε είναι λογική να στηρίξουμε τον πιο «αδύνατο» ενάντια στον «ισχυρότερο».
Ο Λένιν έγραφε γι' αυτό: «Η πρώτη από τις κυρίαρχες χώρες κατέχει, ας υποθέσουμε, τα 3/4 της Αφρικής ενώ η δεύτερη το 1/4. Το αντικειμενικό περιεχόμενο του πολέμου τους είναι το ξαναμοίρασμα της Αφρικής. Ποιας πλευράς την επιτυχία πρέπει να ευχόμαστε; Το πρόβλημα, όπως έμπαινε προηγούμενα, αποτελεί παραλογισμό, γιατί δεν ισχύουν σήμερα τα παλιά κριτήρια εκτίμησης: Δεν έχουμε ούτε μια πολύχρονη ανάπτυξη ενός αστικού απελευθερωτικού κινήματος, ούτε το πολύχρονο προτσές της κατάρρευσης της φεουδαρχίας. Δεν είναι δουλειά της σύγχρονης δημοκρατίας ούτε να βοηθήσει την πρώτη χώρα να κατοχυρώσει το «δικαίωμά» της στα 3/4 της Αφρικής, ούτε να βοηθήσει τη δεύτερη (έστω κι αν αυτή έχει αναπτυχθεί οικονομικά πιο γρήγορα από την πρώτη) να αποσπάσει αυτά τα 3/4.
Η σύγχρονη δημοκρατία θα παραμείνει πιστή στον εαυτό της μόνο στην περίπτωση που δε θα προσχωρήσει σε καμία ιμπεριαλιστική αστική τάξη, στην περίπτωση που θα πει ότι "και οι δύο τους είναι η μια χειρότερη από την άλλη", στην περίπτωση που σε κάθε χώρα θα εύχεται την αποτυχία της ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης. Κάθε άλλη λύση θα είναι στην πράξη εθνικοφιλελεύθερη και δεν θα έχει τίποτε το κοινό με τον αληθινό διεθνισμό...
Στην πραγματικότητα, όμως, σήμερα είναι αναμφισβήτητο ότι η σύγχρονη δημοκρατία δεν μπορεί να σέρνεται στην ουρά της αντιδραστικής, ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης - αδιάφορο τι "χρώμα" θα έχει αυτή η αστική τάξη (...)»*.
Το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα, στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού, που είναι το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, πρέπει παντού να χαράξει αυτοτελή γραμμή, μακριά από αστικά - ιμπεριαλιστικά σχέδια και με κριτήριο τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τα συμφέροντα των αστικών τάξεων. Πρέπει να χαράξει την πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού, για το σοσιαλισμό. Εκείνοι, που στο όνομα του αρνητικού συσχετισμού, ισχυρίζονται πως «αυτά που λέει το ΚΚΕ δεν είναι της ώρας» και πως «δεν κρίνεται τώρα αυτό», έχουν αναλάβει εργολαβικά το ρόλο του «Εφιάλτη» των εργατικών - λαϊκών συμφερόντων.
Παραπομπή:
* Β. Ι. Λένιν: «Κάτω από ξένη σημαία». Απαντα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», τ. 26, σελ. 140 - 141 και 146.
*Ο Ε. Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ
Σεπτέμβριος 2014
Μέσα στη «δίνη» του πολέμου που εκτυλίσσεται στην Ανατολική Ουκρανία, οι «αρχές» της χώρας αποφάσισαν να γιορτάσουν στο Κίεβο την «ανεξαρτησία» της Ουκρανίας, δηλαδή τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης.
Τότε υποσχέθηκαν στο λαό ευημερία. Σήμερα αυτός βιώνει τις τραγικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης, των κοινωνικών αδιεξόδων του καπιταλισμού.
Τότε του υποσχέθηκαν πως θα ζήσει ειρηνικά, θα μεγαλουργήσει, κάνοντας «θεό» του το καπιταλιστικό κέρδος και την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Σήμερα, αυτός ο «θεός» έχει οδηγήσει τον ουκρανικό λαό στην εξαθλίωση και τον πόλεμο.
Τότε του υποσχέθηκαν μια ισχυρή χώρα. Σήμερα, η χώρα του συρρικνώνεται, «φυλλορροεί»: Η Κριμαία ήδη ενσωματώθηκε στη Ρωσία και δύο από τις ανατολικές περιοχές (Λουγκάνσκ και Ντονιέτσκ) έχουν επίσης δηλώσει την απόσχισή τους.
Τότε του υποσχέθηκαν μια χώρα «ανεξάρτητη». Σήμερα διαγκωνίζονται να τη βάλουν σε κάποια από τις διακρατικές καπιταλιστικές ενώσεις, με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ να 'χουν το «προβάδισμα» σ' αυτό το εγχείρημα.
Πώς έγινε, όμως, και η Ουκρανία, μια χώρα, που στη σύνθεση της Σοβιετικής Ενωσης, στα χρόνια του σοσιαλισμού, είχε σημειώσει μια αξιόλογη οικονομικο - κοινωνική ανάπτυξη, να έχει οδηγηθεί σήμερα στο «χείλος του γκρεμού»;
Αδιάψευστες αλήθειες
Η ουκρανική σύγκρουση διεξάγεται πάνω στο έδαφος του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, όπου τα μέσα παραγωγής (εργοστάσια, γη, ορυκτός πλούτος, δίκτυα αγωγών κ.ά.) είναι πλέον στα χέρια των καπιταλιστών, είναι ατομική και όχι κοινωνική ιδιοκτησία. Αυτοί που έχουν τα μέσα παραγωγής έχουν και την εξουσία στα χέρια τους και κοιτάνε, από τη μια, να διαιωνίσουν τη θέση τους, και, από την άλλη, να διαμορφώσουν το έδαφος ώστε να κερδίζουν περισσότερα.Αυτό τους οδηγεί σε συνεχείς συγκρούσεις ή και συμφωνίες, για το πώς θα εκμεταλλευτούν την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, καθώς και για το πώς θα επικρατήσουν στον ανταγωνισμό με άλλους καπιταλιστές, για να μπορούν να πουλήσουν ακριβότερα και να αγοράσουν φθηνότερα, δηλαδή για να αυγατίσουν τα κέρδη τους.
Αυτά είναι «αλφαβήτα», για να καταλάβουμε τις αιτίες της σύγκρουσης στην Ουκρανία, όπου η αστική τάξη, στην προσπάθειά της, να διαμορφώσει τις κατάλληλες διεθνείς συμμαχίες, για να διασφαλίσει τη θέση της στη χώρα και διεθνώς, βρέθηκε βαθιά διχασμένη. Ενα τμήμα της, που τελικά επικράτησε, επεδίωξε την ένταξη της χώρας σε ΕΕ - ΝΑΤΟ κι ένα άλλο στην Τελωνειακή Ενωση Ρωσίας, Λευκορωσίας, Καζαχστάν. Δεν είναι «ουκρανική αποκλειστικότητα» η αστική τάξη να διχάζεται, σ' ό,τι αφορά το τι είδους διεθνείς συμμαχίες διαμορφώνει. Αυτή η διαδικασία εκδηλώνεται σε διεθνή κλίμακα.
Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά από νέες καπιταλιστικές δυνάμεις, μεταξύ αυτών και η Ρωσία, ισχυροποιούνται, ενώ άλλες υποχωρούν. Ετσι π.χ. οι ΗΠΑ, διατηρώντας την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία, έχουν χάσει έδαφος τα τελευταία χρόνια. Οχι τυχαία, λοιπόν, ΗΠΑ και ΕΕ επενέβησαν με απροκάλυπτο τρόπο στις εσωτερικές υποθέσεις της Ουκρανίας, στηρίζοντας τη μερίδα του κεφαλαίου που είχε επιλέξει τη στρατηγική συμμαχία μαζί τους, ανατρέποντας την κεντροαριστερή κυβέρνηση του Β. Γιανουκόβιτς, που είχε τη στήριξη του «Κόμματος των περιοχών» και του ΚΚ Ουκρανίας και προσανατολισμό τη στρατηγική συμμαχία της Ουκρανίας με τη Ρωσία, κάτι που ενδιέφερε το άλλο τμήμα της ουκρανικής αστικής τάξης.Πίσω από τη σύγκρουση στην Ουκρανία βρίσκονται «ισχυροί παίκτες», με μεγάλες γεωπολιτικές αξιώσεις. Δυνάμεις που δε θα υποχωρήσουν εύκολα, μιας και η Ουκρανία, μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, αποτελεί σημαντικό «κρίκο» στα σχέδιά τους. Ενας «κρίκος» που είτε θα κερδηθεί από τη μια από τις δύο πλευρές, είτε θα σμπαραλιάσει, είτε ακόμη θα «ανοίξει» έτσι και σε τέτοιο βαθμό, που θα επιτρέψει έναν προσωρινό συμβιβασμό τους.
Η πολιτική κατάσταση στην Ουκρανία
Η επέμβαση ΗΠΑ - ΕΕ στη χώρα οδήγησε στην κυβέρνηση αστικές πολιτικές, δεξιές και κεντροδεξιές δυνάμεις, που έχουν τη στήριξη μιας ευρύτερης «γκάμας» πολιτικών δυνάμεων, από το φασιστικό «Δεξιό Τομέα», έως το κόμμα του λεγόμενου «δημοκρατικού σοσιαλισμού», το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ουκρανίας.
Το πρώην κυβερνητικό «Κόμμα των περιοχών» σχεδόν εξαφανίστηκε. Στη θέση του, εμφανίστηκε η κοινοβουλευτική ομάδα «Για την ειρήνη και τη σταθερότητα».
Οι κυβερνητικές δυνάμεις καλλιέργησαν συνολικότερο κλίμα αντικομμουνισμού (κατάθεση σχετικών νομοσχεδίων, κάψιμο γραφείων του ΚΚ Ουκρανίας, δίωξη στελεχών του). Από το ΚΚΟυ υπήρξαν αποχωρήσεις βουλευτών, κάτι που αξιοποίησε η κοινοβουλευτική πλειοψηφία, για να διαλύσει την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΟυ. Επιπλέον, ξεκίνησε δίκη σε βάρος του ΚΚΟυ. Η κατηγορία που αντιμετωπίζει είναι πως με τις τοποθετήσεις του (ομοσπονδιοποίηση της χώρας) ενισχύει τους αποσχιστές, τάσσεται ενάντια στην εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της χώρας και στηρίζει τη «διάλυση της χώρας».
Η δίωξη του ΚΚΟυ, εκτός από την αντικομμουνιστική εκστρατεία της κυβέρνησης του Κιέβου, συνδέεται και με τη θέση που αυτό πήρε στην ενδοαστική αντιπαράθεση ως κόμμα που στήριζε την προηγούμενη «φιλορωσική» κυβέρνηση. Η φιλο-ΗΠΑ-ΕΕ μερίδα της αστικής τάξης της Ουκρανίας, πέρα από τον αντικομμουνισμό της, επιδιώκει την περιθωριοποίηση του ΚΚΟυ, με στόχο την αποδυνάμωση του «φιλορωσικού μπλοκ». Η απαγόρευση του ΚΚΟυ, γενικότερα η περιθωριοποίησή του, είναι κι ένα «μήνυμα» στις άλλες «φιλορωσικές» πολιτικές δυνάμεις.
Ο Πρόεδρος και η κυβέρνηση της Ουκρανίας έχουν ήδη προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές για τις 26 Οκτώβρη, υπολογίζοντας πως θα έχουν «καθαρίσει το τοπίο» από τις ανεπιθύμητες σ' αυτούς πολιτικές δυνάμεις.
To KKE, παρά τις διαφορετικές εκτιμήσεις που έχει σε αρκετά ζητήματα με το ΚΚΟυ, από την πρώτη στιγμή εξέφρασε την αλληλεγγύη του στους κομμουνιστές της Ουκρανίας και με παρεμβάσεις του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καυτηρίασε τα σχέδια απαγόρευσής του. Οι πρωτοβουλίες και εκδηλώσεις αλληλεγγύης που οργάνωσε το Κόμμα μας για το ζήτημα ήταν οι ισχυρότερες που διοργανώθηκαν σε διεθνές επίπεδο.
Πολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Ουκρανία
Στην Ανατολική Ουκρανία, οι κινητοποιήσεις των δυνάμεων που τάσσονταν ενάντια στην κυβέρνηση του Κιέβου και ζητούσαν τη σύνδεση της χώρας με τη Ρωσία, ως απάντηση στην επιθετικότητα του Κιέβου, οδήγησαν σταδιακά στην ένοπλη σύγκρουση. Δημιουργήθηκαν οι λεγόμενες «Λαϊκές Δημοκρατίες», που ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους για ενοποίηση με τον τίτλο «Νέα Ρωσία» και ένταξη στη σύνθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Τα «κλασικά» πολιτικά κόμματα εξαφανίστηκαν, μέσα σε συνθήκες όπου η πολιτική ζωή έδωσε τη θέση της στη στρατιωτική αντιπαράθεση.
Ωστόσο, οι «Λαϊκές Δημοκρατίες», παρά την ονομασία, δεν έχουν καμία σχέση με τη σοσιαλιστική εξουσία. Το σχέδιο Συντάγματος παρουσιάζει ένα αστικό καθεστώς, με ξεχωριστό ρόλο στην εκκλησία, ενώ στα σύμβολα προβάλλεται ο τσαρικός δικέφαλος αετός.
Διάφορες πηγές αναδεικνύουν την εμπλοκή επιχειρηματικών παραγόντων στη δημιουργία αυτών των «Λαϊκών Δημοκρατιών», με απώτερο στόχο την ομοσπονδιοποίηση της χώρας. Μεταξύ άλλων, φημολογείται πως ο πάμπλουτος επιχειρηματίας Ρ. Αχμέτοφ ήταν αυτός που συνέλαβε την ιδέα και άρχισε την εφαρμογή της, ωστόσο στην πορεία αυτός έχασε τον έλεγχο από άλλους λιγότερο ισχυρούς επιχειρηματίες, που ενδιαφέρονταν περισσότερο για την ανεξαρτητοποίηση αυτών των περιοχών και όχι τη διατήρησή τους στο πλαίσιο μιας ομοσπονδίας. Εξέλιξη που δε συμβάδιζε με τα σχέδια της Ρωσίας, που θέτει τη θέση να διατηρηθεί ενιαία η χώρα, αλλά με εξασφάλιση μιας διευρυμένης αυτονομίας των περιοχών αυτών.
Στα μέσα του καλοκαιριού, έγινε μια ανεξήγητη για πολλούς αλλαγή στην ηγεσία των «Λαϊκών Δημοκρατιών». Η εκτίμηση που κάνουν πολλά ΜΜΕ είναι πως η «αλλαγή φρουράς» οφείλεται στην ανάδειξη εκείνων που μπορούσαν να έχουν καλύτερη «επαφή» με το Κρεμλίνο ή αλλιώς να «ελέγχονται» περισσότερο απ' αυτό.
Η στρατιωτική σύγκρουση
Ο ουκρανικός στρατός που μάχεται αριθμεί πάνω από 50 χιλιάδες άντρες. Κύριος όγκος είναι οι τακτικές δυνάμεις, οι δυνάμεις «ασφάλειας», ωστόσο ιδιαίτερο ρόλο έχουν και οι μονάδες «εθελοντών», που στρατολογήθηκαν από το φασιστικό «Δεξιό Τομέα», και από συλλόγους οργανωμένων φιλάθλων, και αφού πέρασαν ένα 50ωρο πρόγραμμα εκπαίδευσης βρέθηκαν να πολεμούν στο μέτωπο. Μαζί τους πολεμούν, σύμφωνα με πληροφορίες, σύμβουλοι χωρών του ΝΑΤΟ και φασιστικά στοιχεία από διάφορες χώρες της Ευρώπης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι δυνάμεις που είχε συγκεντρώσει το υπουργείο Αμυνας της Ουκρανίας έχουν τον τελευταίο μήνα σημειώσει σοβαρές απώλειες που μπορεί να ανέρχονται και σε 15 χιλιάδες άντρες (νεκροί, τραυματίες, ενώ το μεγαλύτερο μέρος τους είναι λιποτάκτες).
Από την άλλη μεριά, οι δυνάμεις των πολιτοφυλάκων αρχικά - μέχρι τα μέσα καλοκαιριού - αριθμούσαν περίπου 5 χιλιάδες. Κι αυτό όταν στην περιοχή ζούσαν πριν τον πόλεμο 6,5 εκατομμύρια άνθρωποι. Σε συνθήκες πολεμικών συγκρούσεων 1 εκατομμύριο απ' αυτούς μετακινήθηκε μέσα στη χώρα ή προς τη Ρωσία, αλλά μόνον ένα πολύ μικρό κομμάτι επέλεξε να πάρει τα όπλα.
Τους τελευταίους δύο μήνες, ιδιαίτερα μετά τη λήψη των μέτρων των ΗΠΑ - ΕΕ κατά της Ρωσίας, την αδιαλλαξία και την επιθετικότητα της κυβέρνησης του Κιέβου, που προχώρησε σε βομβαρδισμούς κατοικημένων περιοχών, υπάρχουν αλλαγές. Μέσα σε 2 μήνες υπολογίζεται πως ο αριθμός των ενόπλων έφτασε τις 15 - 20 χιλιάδες άντρες, που έδειξαν στα πεδία της μάχης στρατιωτικές αρετές, συντρίβοντας την επίθεση των ουκρανικών δυνάμεων. Οι επικεφαλής των «Λαϊκών Δημοκρατιών» παραδέχονται πως στις γραμμές τους υπάρχουν 4 - 5 χιλιάδες «εθελοντές» από τη Ρωσία. Ενας απ' αυτούς δικαιολόγησε ως εξής το γεγονός: «Αρκετοί Ρώσοι στρατιωτικοί πήραν την καλοκαιρινή τους άδεια και αντί να πάνε σε κάποια παραλία, έκριναν σκόπιμο να έρθουν να στηρίξουν τα αδέλφια τους». Η εξέλιξη κάνει την ουκρανική κυβέρνηση και τις ΗΠΑ να ισχυρίζονται πως έχουμε «ρωσική εισβολή». Στην πραγματικότητα, βέβαια, αν και η ρωσική παρέμβαση στις εξελίξεις είναι εμφανής, δεν έχουμε να κάνουμε με κάτι τέτοιο.
Στις γραμμές των πολιτοφυλάκων πολεμά κόσμος διαφορετικός. Αλλοι πολεμούν γιατί έχουν πειστεί πως μόνο με την ένωση με τη Ρωσία μπορεί να αναπτυχθεί η χώρα τους, άλλοι γιατί θεωρούν ότι μάχονται τις «φασιστικές αρχές» του Κιέβου, άλλοι γιατί θεωρούν πως οι Ρώσοι της Ουκρανίας καταπιέζονται. Μεταξύ αυτών που πολεμούν εκεί βρίσκονται κομμουνιστές, αλλά και εθνικιστικές, φασιστικές δυνάμεις από τη Ρωσία και άλλες χώρες. Π.χ. Η ναζιστική οργάνωση «Ρωσική εθνική ενότητα» υποστηρίζει πως έχει εκεί ένα σώμα 200 ενόπλων, ενώ ενόπλους έχουν στείλει και η «Μαύρη εκατονταρχία», ο «Ρωσικός ορθόδοξος στρατός» κ.ά.
Συνδυασμός οικονομικών - στρατιωτικών μέσων πίεσης και η προοπτική
ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ΕΕ έχουν επιλέξει σειρά μέτρων σε βάρος της Ρωσίας, τα οποία έχουμε παρουσιάσει σε άλλα άρθρα. Εννοείται πως τα μέτρα αυτά δε στοχεύουν απλώς τη Ρωσία, αλλά τις «συμμαχίες» της στην Ευρώπη, π.χ. με τη Γερμανία.
Με τις αποφάσεις του το ΝΑΤΟ στην Ουαλία επιδιώκει να αποκτήσει προβάδισμα έναντι της Ρωσίας.
Αν και είναι φανερό πως μέσα στην ΕΕ υπάρχουν δυνάμεις που δεν ενδιαφέρονται για την παραπέρα χειροτέρευση των σχέσεων με τη Ρωσία, αφού έχουν τεράστια συμφέροντα από τη συνεργασία με τη Ρωσία και δεν επιθυμούν την παραπέρα κλιμάκωση και γενίκευση της αντιπαράθεσης, την ίδια ώρα μπορεί και να μη συμβεί αυτό το «προφανές», δηλαδή η αποκλιμάκωση. Και αυτό γιατί το «τίμημα» είναι πολύ μεγάλο και για τις δύο πλευρές, που εμποδίζει την εύρεση συμβιβασμού.
Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο σε συνθήκες χειμώνα να υπάρξει εμπλοκή με το ρωσικό αέριο, συνολικά για την ΕΕ ή για μέρος της (κυρίως Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία).
Οπως, επίσης, όσο κι αν φαίνεται ανεπιθύμητο, από δυνάμεις, όπως η Γερμανία, δεν μπορεί να αποκλειστεί η ανοιχτή εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, κάτι που θα οδηγήσει στην κλιμάκωση και της παρέμβασης της Ρωσίας στη σύγκρουση, με την αναγνώριση των λεγόμενων «Λαϊκών Δημοκρατιών» της Ανατολικής Ουκρανίας και στην προσπάθεια επανάληψης του σεναρίου που ήδη έχουμε δει σε Νότια Οσετία και Αμπχαζία, δηλαδή στην πρόσδεση αυτών των περιοχών στη ρωσικό «άρμα», με ένα είδος άτυπης ενσωμάτωσης, και πιθανής επιδίωξης εδαφικής σύνδεσης αυτών των περιοχών με την Κριμαία.
Αυτό δε θα γίνει χωρίς νέες αιματοχυσίες, χωρίς μεγαλύτερες μετακινήσεις πληθυσμών, χωρίς την εκτίναξη του εθνικισμού στην περιοχή, ακόμη και σε τελική φάση με ανταλλαγή πληθυσμών, εάν βέβαια τα πράγματα ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, κι όχι εκείνον ενός συμβιβασμού και διατήρησης με κάποιο τρόπο της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Ακόμη, όμως, και στην περίπτωση του συμβιβασμού αυτός θα είναι προσωρινός.
Η κατεύθυνση της πάλης
Σε αυτές τις συνθήκες, υπαρκτού κινδύνου γενίκευσης του ιμπεριαλιστικού πολέμου, έχει μεγάλη σημασία ο προσανατολισμός της εργατικής - λαϊκής πάλης στη χώρα μας. Να εμποδίσει την αστική τάξη να σπρώξει τους εργαζόμενους στην παγίδα της στήριξης της συμμετοχής της Ελλάδας στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, στο όνομα των «συμμαχικών υποχρεώσεων» στο πλαίσιο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Πλαίσιο, που, όπως είναι γνωστό, δεν αμφισβητεί ούτε η αξιωματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με τη χαρακτηριστική τοποθέτηση του προέδρου του.
Επιπλέον, το εργατικό - λαϊκό κίνημα πρέπει να απορρίψει το δίλημμα να επιλέξει κάποια από τις δύο μεριές της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης. Ακόμη κι αν αυτή καμουφλάρεται πότε με την «ορθοδοξία», ή με τον «αντιφασισμό», ο οποίος δεν είναι ειλικρινής, κρίνοντας από πολλά στοιχεία, μεταξύ άλλων κι από τις σχέσεις που αναπτύσσει αυτή η πλευρά με εθνικιστικές, ακόμη και φασιστικές δυνάμεις στη χώρα μας και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ούτε είναι λογική να στηρίξουμε τον πιο «αδύνατο» ενάντια στον «ισχυρότερο».
Ο Λένιν έγραφε γι' αυτό: «Η πρώτη από τις κυρίαρχες χώρες κατέχει, ας υποθέσουμε, τα 3/4 της Αφρικής ενώ η δεύτερη το 1/4. Το αντικειμενικό περιεχόμενο του πολέμου τους είναι το ξαναμοίρασμα της Αφρικής. Ποιας πλευράς την επιτυχία πρέπει να ευχόμαστε; Το πρόβλημα, όπως έμπαινε προηγούμενα, αποτελεί παραλογισμό, γιατί δεν ισχύουν σήμερα τα παλιά κριτήρια εκτίμησης: Δεν έχουμε ούτε μια πολύχρονη ανάπτυξη ενός αστικού απελευθερωτικού κινήματος, ούτε το πολύχρονο προτσές της κατάρρευσης της φεουδαρχίας. Δεν είναι δουλειά της σύγχρονης δημοκρατίας ούτε να βοηθήσει την πρώτη χώρα να κατοχυρώσει το «δικαίωμά» της στα 3/4 της Αφρικής, ούτε να βοηθήσει τη δεύτερη (έστω κι αν αυτή έχει αναπτυχθεί οικονομικά πιο γρήγορα από την πρώτη) να αποσπάσει αυτά τα 3/4.
Η σύγχρονη δημοκρατία θα παραμείνει πιστή στον εαυτό της μόνο στην περίπτωση που δε θα προσχωρήσει σε καμία ιμπεριαλιστική αστική τάξη, στην περίπτωση που θα πει ότι "και οι δύο τους είναι η μια χειρότερη από την άλλη", στην περίπτωση που σε κάθε χώρα θα εύχεται την αποτυχία της ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης. Κάθε άλλη λύση θα είναι στην πράξη εθνικοφιλελεύθερη και δεν θα έχει τίποτε το κοινό με τον αληθινό διεθνισμό...
Στην πραγματικότητα, όμως, σήμερα είναι αναμφισβήτητο ότι η σύγχρονη δημοκρατία δεν μπορεί να σέρνεται στην ουρά της αντιδραστικής, ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης - αδιάφορο τι "χρώμα" θα έχει αυτή η αστική τάξη (...)»*.
Το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα, στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού, που είναι το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, πρέπει παντού να χαράξει αυτοτελή γραμμή, μακριά από αστικά - ιμπεριαλιστικά σχέδια και με κριτήριο τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τα συμφέροντα των αστικών τάξεων. Πρέπει να χαράξει την πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού, για το σοσιαλισμό. Εκείνοι, που στο όνομα του αρνητικού συσχετισμού, ισχυρίζονται πως «αυτά που λέει το ΚΚΕ δεν είναι της ώρας» και πως «δεν κρίνεται τώρα αυτό», έχουν αναλάβει εργολαβικά το ρόλο του «Εφιάλτη» των εργατικών - λαϊκών συμφερόντων.
Παραπομπή:
* Β. Ι. Λένιν: «Κάτω από ξένη σημαία». Απαντα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», τ. 26, σελ. 140 - 141 και 146.
*Ο Ε. Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ
