Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014

Ουκρανία: συμβιβασμός μέχρι τη νέα σύγκρουση

23 Φλεβάρη 2014
Όσο ο ουκρανικός λαός εγκλωβίζεται στα αστικά συμφέροντα θα βγαίνει χαμένος

Ο συμβιβασμός που έγινε την Παρασκευή ανάμεσα στις αστικές δυνάμεις της Ουκρανίας μετά από μια αιματοβαμμένη βδομάδα (με τουλάχιστον 77 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες) αποτελεί μια ανάπαυλα για τον επόμενο γύρο ανταγωνισμού, που εκπορεύεται από τα συμφέροντα τμημάτων του κεφαλαίου που συνδέονται με διαφορετικά ιμπεριαλιστικά κέντρα, στα οποία δυστυχώς εγκλωβίζονται και λαϊκές δυνάμεις. Καθοριστική βεβαίως για αυτόν το συμβιβασμό ήταν η παρέμβαση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, κυρίως των ΕΕ - ΗΠΑ, στον ανταγωνισμό τους με τη Ρωσία, που ενώ υποδαύλισαν το ματοκύλισμα του ουκρανικού λαού, ενισχύοντας ποικιλοτρόπως την αντιπολίτευση, εθνικιστικές, ανοιχτά φασιστικές ομάδες και την προμήθεια τους με όπλα, εμφανίστηκαν μετά ως «συγκλονισμένοι από την αιματοχυσία» και την «καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Βεβαίως, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές και παρά τη συμφωνία που υπογράφτηκε το βράδυ της Παρασκευής, συνεχίζονταν ραγδαία οι εξελίξεις. Χτες το πρωί, την παραίτησή του υπέβαλε ο πρόεδρος της Βουλής, Βλαντιμίρ Ρίμπακ, που επικαλέστηκε λόγους υγείας. Την ίδια ώρα, ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδιδαν πως ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Γιανουκόβιτς, είχε αναχωρήσει για την ανατολική Ουκρανία, χωρίς να έχει γίνει ακριβής ο τόπος που βρίσκεται, αν και κατά μία πληροφορία βρίσκεται στο Χάρκοβο. Αλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι η μετάβασή του στην ανατολική Ουκρανία ήταν προγραμματισμένη. Σύμφωνα με τα ίδια πρακτορεία η προεδρική κατοικία φερόταν να έχει περάσει στον έλεγχο των διαδηλωτών. Επίσης, ένας από τους ηγέτες της αντιπολίτευσης, ο Βιτάλι Κλίτσκο, ανακοίνωσε ότι το κόμμα του ζήτησε την άμεση παραίτηση του Γιανουκόβιτς και την πραγματοποίηση εκλογών μέχρι τις 25 Μάη. Ας δούμε όμως τι προηγήθηκε όλων αυτών.
Στις ολονύκτιες διαπραγματεύσεις της Πέμπτης προς Παρασκευή, που πραγματοποιήθηκαν μετά το μακελειό από ανταλλαγή πυρών από τις ομάδες κρούσης της αντιπολίτευσης και τις δυνάμεις καταστολής, πήραν μέρος ο Πρόεδρος της χώρας Βίκτορ Γιανουκόβιτς και οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, της Γερμανίας Φρανκ Βάλτερ Στάινμάγερ, της Γαλλίας Λοράν Φαμπιούς και της Πολωνίας Ράντοσλαβ Σικόρσκι και επίσης ο απεσταλμένος του Ρώσου Προέδρου Βλ. Πούτιν, Βλαντίμιρ Λούκιν, που έχει διατελέσει πρώην συνήγορος της Ρωσίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Τελικά την Παρασκευή το μεσημέρι υπογράφτηκε και επίσημα η συμφωνία που είχε προαναγγείλει ο Γιανουκόβιτς από το πρωί, από τον ίδιο και τους ηγέτες των τριών βασικών κομμάτων της αντιπολίτευσης, Βιτάλι Κλίτσκο της Ουκρανικής Δημοκρατικής Συμμαχίας για τη Μεταρρύθμιση (UDAR), Αρσένι Γιάτσενιουκ της μεγαλύτερης δύναμης της αντιπολίτευσης, της Πανουκρανικής Ενωσης «Πατρίδα» (της φυλακισμένης για διαφθορά πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο) και Ολεχ Τιάχνιμποκ της ακροδεξιάς Πανουκρανικής Ενωσης «Ελευθερία» (Σβόμποντα), παρουσία και των ΥΠΕΞ της Γερμανίας και της Πολωνίας (ο Γάλλος είχε αναχωρήσει) και του Ρώσου απεσταλμένου. Αυτή η συμφωνία προβλέπει:
Ψήφιση νόμου εντός 48ώρου στη Βουλή που θα επαναφέρει το σύνταγμα του 2004 και θα δημοσιευτεί.
Σχηματισμό «κυβέρνησης συνασπισμού και εθνικής ενότητας» μέσα σε 10 ημέρες.
Η συνταγματική μεταρρύθμιση θα πρέπει να εξισορροπεί τις εξουσίες του προέδρου, της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου και πρέπει να ολοκληρωθεί το Σεπτέμβρη του 2014.
Αμέσως μετά θα διεξαχθούν προεδρικές εκλογές, όχι αργότερα από το Δεκέμβρη του 2014. Θα ψηφιστεί νέα εκλογική νομοθεσία και θα ανανεωθεί η σύνθεση της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής, σε αναλογική βάση, σύμφωνα με τους κανόνες του ΟΑΣΕ και της Επιτροπής της Βενετίας.
Εναρξη έρευνας για τις πρόσφατες πράξεις βίας με κοινή επίβλεψη από πλευράς αρχών, αντιπολίτευσης και Συμβουλίου της Ευρώπης.
Οι αρχές δεν θα κηρύξουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αρχές και αντιπολίτευση θα αποκηρύξουν τη χρήση βίας.
Αμέσως μετά η Βουλή με μεγάλη πλειοψηφία αποφάσισε να καθαιρέσει από τα καθήκοντά του τον υπουργό Εσωτερικών Βιτάλι Ζακχαρτσένκο, να περάσει κατεπείγον νόμο για επιστροφή στο σύνταγμα του 2004 και να ψηφίσει αλλαγή του ποινικού κώδικα που οδηγεί στην απελευθέρωση της Γιούλια Τιμοσένκο, της αρχηγού του κόμματος Πατρίδα και πρώην πρωθυπουργού που είχε καταδικαστεί για διαφθορά από το 2011. Νωρίτερα ενδεικτικό του κλίματος που διαμορφωνόταν ήταν ότι η Βουλή καταδίκασε την απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών την Πέμπτη να δώσει την άδεια στις αστυνομικές δυνάμεις να χρησιμοποιούν πυροβόλα όπλα.
Η αντιπαράθεση θα συνεχιστεί
Οι εξελίξεις, κάτω και από το βάρος των ιμπεριαλιστικών παζαριών, οδήγησαν σε διαφοροποιήσεις και αποχωρήσεις από το κυβερνητικό κόμμα αστών πολιτικών που βλέπει ότι το «καράβι» βυθίζεται και επιχειρούν να σώσουν τα προσχήματα. Συνολικά 31 βουλευτές δηλώνουν ότι θα έχουν πλέον «ανεξάρτητη θέση» και δεν συμφωνούν με τη «χρήση των δυνάμεων ασφαλείας κατά του λαού», ενώ 28 δήλωσαν ότι αποχωρούν από την κοινοβουλευτική ομάδα του Κόμματος των Περιοχών. Τη διαφοροποίησή του έχει δηλώσει και ο κυβερνήτης του Κιέβου που είχε διοριστεί από τον ίδιο τον Πρόεδρο. Επίσης την παραίτησή του υπέβαλε ο υπαρχηγός του ουκρανικού Γενικού Επιτελείου Στρατού Γιούρι Ντουμάνσκι, δηλώνοντας ότι διαφωνεί με την εμπλοκή του Στρατού στη σύγκρουση, ενώ είχε προηγηθεί αντικατάσταση της ηγεσίας όταν ο πρόεδρος πίστευε ότι μπορούσε να ελέγξει την κατάσταση.
Μια εξέλιξη που έχει επίσης τη σημασία της - και ήταν το πιθανότερο να συμβεί - είναι ότι η εθνικιστική φασιστική οργάνωση «Δεξιός Τομέας», που πρωταγωνιστεί στην ένοπλη σύγκρουση, εξέφρασε αντιρρήσεις για τη συμφωνία Γιανουκόβιτς - αντιπολίτευσης, θεωρώντας ότι δεν θα τηρηθεί από τον Πρόεδρο. Τα πιο ακραία στοιχεία μάλιστα απείλησαν ότι «όχι μόνο δεν θα φύγουν από τα οδοφράγματα της πλατείας Μαϊντάν, αλλά αν δεν παραιτηθεί ο Ουκρανός Πρόεδρος θα τον διώξουν με τα όπλα».
Τα λαϊκά συμφέροντα και οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις είναι ασύμβατα
Η αντιπαράθεση των αστών και το αβέβαιο μέλλον και για την ίδια την εδαφική ακεραιότητα της χώρας αποτυπώνονται και στα σενάρια που εξετάζονται από τους ιμπεριαλιστές καθώς η διάδοχη κατάσταση μετά την εναλλαγή σκυτάλης από τον Γιανουκόβιτς σε άλλο αστό πολιτικό δεν είναι εξασφαλισμένο ότι θα γείρει κατά το μέρος της ΕΕ και των ΗΠΑ.
Χαρακτηριστική είναι και η προσπάθεια της αμερικανικής κυβέρνησης, που χαιρέτισε τη συμφωνία και επιχειρεί να δείξει ότι δήθεν δεν ανταγωνίζεται με τη Ρωσία. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζέι Κάρνεϊ δήλωσε αργά την Παρασκευή: «Είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας η Ουκρανία να μη βυθιστεί στη βία - το Κίεβο ή άλλες πόλεις - να επιστρέψει στη σταθερότητα, να σημειωθεί πρόοδος προς ένα μέλλον στην Ουκρανία που θα αντικατοπτρίζει τη βούληση του ουκρανικού λαού. Ετσι είναι πολύ σημαντικό να θεωρήσουμε όλο αυτό όχι ως μία διελκυστίνδα μεταξύ Ανατολής - Δύσης ή των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας» και ταυτόχρονα σημείωσε ότι οι ΗΠΑ θα παρακολουθούν την εφαρμογή της συμφωνίας και ότι «θα πρέπει οι υπεύθυνοι για τη βία και για τους νεκρούς από την έναρξη της κρίσης να λογοδοτήσουν και είμαστε έτοιμοι να επιβάλουμε επιπλέον κυρώσεις εάν χρειαστεί». Βέβαια, οι ένοπλοι εθνικιστές φασίστες περνάνε στο ...ντούκου.
Χαρακτηριστική είναι και η απόφαση της Συνόδου των υπουργών Αμυνας της ΕΕ, που συνεδρίασε το προηγούμενο διήμερο στην Αθήνα, όπου η ελληνική κυβέρνηση πρωταγωνιστεί στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. Ο υπουργός Αμυνας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, δήλωσε μάλιστα ότι δεν αποκλείεται να υπάρξει μια αποστολή στην Ουκρανία από ΝΑΤΟ ή ΕΕ, χωρίς ωστόσο (τουλάχιστον για την ώρα) να είναι στρατιωτική.
Στη συνάντηση με τον γγ του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, που επίσης βρέθηκε στην Αθήνα, ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς υπερασπίστηκε τη λυκοσυμμαχία στο ρόλο του χωροφύλακα του πλανήτη και εντελώς κυνικά, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της Ουκρανίας, ισχυρίστηκε ότι «(...) δείχνει και πόσο σημαντική είναι μία συμμαχία που προσφέρει σταθερότητα και ασφάλεια, όπως είναι το ΝΑΤΟ». Και αυτά όταν είναι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ που ρίχνουν «λάδι στη φωτιά» και στην περίπτωση της Ουκρανίας.
Αξίζει όμως οι εργαζόμενοι να βγάλουν συμπεράσματα από τη στάση και του ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή την Ουκρανία. Σε ανακοίνωση του Τμήματος Εξωτερικής Πολιτικής, αφού «συγκλονίζεται» με τα αιματηρά γεγονότα, αυτό που ζητάει από τη λυκοσυμμαχία της ΕΕ, που υπηρετεί, είναι «να μην εμπλακεί ενεργά με κανέναν έμμεσο ή άμεσο τρόπο προκειμένου να ικανοποιήσει γεωπολιτικές επιδιώξεις, που θα θέσουν, όμως, σε άμεσο κίνδυνο την ειρήνη». Δηλαδή, τι κάνεις Γιάννη ...κουκιά σπέρνω.
Η υπόθεση της Ουκρανίας είναι μια καραμπινάτη ιμπεριαλιστική επέμβαση. Η Ουκρανία, λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης, όπως και άλλες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές είναι πεδία όπου εκδηλώνεται ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός για γεωπολιτικές σφαίρες επιρροής, για ενεργειακές πηγές και τους δρόμους μεταφοράς τους στην ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου και της Κασπίας.
Το ΚΚΕ στην ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της ΚΕ την Τετάρτη σημείωνε: «Τα αιματηρά γεγονότα στο Κίεβο συνδέονται με την επέμβαση της ΕΕ και των ΗΠΑ στις εξελίξεις στην Ουκρανία, είναι αποτέλεσμα του σφοδρού ανταγωνισμού αυτών των δυνάμεων με τη Ρωσία, για τον έλεγχο των αγορών, των πρώτων υλών και των δικτύων μεταφοράς της χώρας.
Απ' αυτήν την άποψη είναι πέρα για πέρα υποκριτικές οι παρεμβάσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ, υπέρ των διαδηλωτών της αντιπολίτευσης, που δήθεν μάχονται υπέρ της "ελευθερίας" και "δημοκρατίας", υπέρ της ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ. Στην πραγματικότητα ΕΕ και ΗΠΑ στηρίζουν κι αξιοποιούν ακόμη κι ένοπλες φασιστικές δυνάμεις, που δραστηριοποιούνται στο εσωτερικό της ουκρανικής αντιπολίτευσης, για την προώθηση των γεωπολιτικών τους στόχων στην περιοχή της Ευρασίας». Και κατέληγε ότι λύση για τον εργαζόμενο λαό της Ουκρανίας, στον οποίο το ΚΚΕ εκφράζει αλληλεγγύη, είναι αυτός «να οργανώσει τη δική του αυτοτελή πάλη με κριτήριο τα συμφέροντά του και όχι με κριτήριο ποιον ιμπεριαλιστή επιλέγει το ένα ή άλλο τμήμα της ουκρανικής πλουτοκρατίας. Να χαράξει το δρόμο για το σοσιαλισμό, που αποτελεί τη μοναδική εναλλακτική λύση στα αδιέξοδα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης».

Δ.Κ.

Καρλ Μαρξ

«Ο κομμουνισμός δεν είναι για μας μια κατάσταση πραγμάτων που πρόκειται να εγκαθιδρυθεί, ένα ιδανικό προς το οποίο πρέπει να προσαρμοστεί η πραγματικότητα. Ονομάζουμε κομμουνισμό την πραγματική κίνηση που καταργεί την παρούσα κατάσταση πραγμάτων».